تعریف دیوار:
دیوار از یک ساختار ممتد، عمدتاً قائم، یکپارچه محکم که معمولاً ضخامت آن در مقایسه با طول و ارتفاع، کوچک است.
وظایف دیوار
قبل از هرچیزی به شما پیشنهاد می کنیم مقاله شاتکریت چیست را مطالعه کنید؛ چنانچه با دقت به پیرامون خود بنگرید، خواهید فهمید که ساختن دیوار با چه هدفی صورت میپذیرد. به چه شکل کلاس درس شما از فضای راهرو، حیاط و… جدا میگردد؟ چه عاملی موجب میشود که گرما، سرما، سروصدا، رطوبت و… به داخل کلاس و برعکس وارد نشود؟ یا تحمل وزن سقف کلاس بر عهدهی چیست؟
وظایف دیوار بدین شرح است:
- فضاها را از هم جدا میکند.
- باعث ایجاد امنیت در محیط پیرامون ما میشود.
- نیروی اعمالی را تحمل میکند.
در شکل زیر وظایف دیوار بهصورت شماتیک مشخصشده است.
انواع دیوار
دیوارها به دو گروه عمده طبقهبندی میشوند:
- از نظر عملکرد
- از نظر مصالح
انواع دیوارها از نظر عملکرد
دیوارهای باربر
این دیوارها علاوه بر وزن خود، بارهای اعمالی به دیوارها مانند سقفها را نیز تحمل و منتقل میکنند.
دیوارهای غیر باربر
این دیوارها صرفاً وزن خود را متحمل شده و انتقال میدهند. دیوارهای غیر باربر را (دیوار تقسیم و پارتیشن) نیز مینامند. دیوار تقسیم به دیوارهای داخلی ساختمان اطلاق میگردد که فضاهای مختلف داخلی ساختمان را از یکدیگر تفکیک نموده و غیر باربر است.
دیوارهای حائل
دیوارهایی که جهت مقابله با نیروی جانبی نظیر حرکت خاک، آب و… به کار گرفته میشوند را اصطلاحاً (دیوار حائل) مینامند؛ مانند دیوارهایی که مانع حرکت کوههای مجاور جادهها میشوند.
دیوارهای عایق
این دیوارها وظیفهی جلوگیری از ورود رطوبت، سرما، گرما و صدا را بر عهدهدارند. در ادامه به معرفی دیوارهای عایق میپردازیم:
دیوارهای عایق رطوبت
اصولاً در ساختمان، دیواری به نام دیوار عایق رطوبت مشاهده نمیگردد اما با توجه به اینکه عایق رطوبت را نمیتوان ایستا نگهداشت، بهمنظور نگهداری و حفاظت از عایق رطوبت بهویژه در سطوح عمودی از دیواری استفاده میشود که به آن (دیوار عایق) میگویند. در شکل زیر میتوانید تأثیر رطوبت از روشهای مختلف بر ساختمان را مشاهده نمایید.
شکل بعدی نیز اثر رطوبت را از چهار طرف به دیوار را نشان میدهد.
با توجه به شکل مشخص است که بایستی دیوار را برای جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل ساختمان و حفظ قسمتهای فوقانی آن، عایق کرد.در شکل بعد، میتوانید جزئیات عایقکاری دیوار زیرزمین در برابر رطوبت را مشاهده کنید.
نکته
درصورتیکه پشت دیوار محافظ، نیروی رانشی موجود باشد، بهمنظور مقابله با آن، دیوار کرسی چینی بهصورت پلهای اجرا میگردد. همچنین عایق رطوبتی بایستی تا زمان کفسازی توسط یک ردیف آجر یا ملات ماسه و سیمان به شکل مناسبی محافظت گردد. |
دیوارهای عایق حرارت
تلف نکردن انرژی، یکی از مهمترین مباحث در ساختمانسازی امروزی است. بدین منظور میتوان از دیوارهایی که انرژی را بهسرعت از دست نمیدهند، استفاده کرد. این دیوارها باید در برابر حرارت مقاوم باشند. بهعبارتیدیگر بایستی این دیوارها را عایق حرارتی کرد.
برای انجام این کار چند روش به شرح زیر وجود دارد:
- عایق کردن دیوارها از داخل
- عایق کردن دیوارها از خارج
• وجود دیوارهای دو لایه که بین آنها عایق میشود
• وجود دیوارهای مخصوص، مانند ساندویچ پانل یا بلوک سبک مانند سیپورکس و…
در ادامه به تشریح این روشها میپردازیم:
عایقکاری حرارتی دیوار از داخل
این نوع عایقکاری میتواند در مورد دیوارهای سنگین و نیمه سنگین با مصالح بنایی یا بتنی استفاده شود.
در ادامه به تشریح این روشها میپردازیم:
عایقکاری حرارتی دیوار از داخل
این نوع عایقکاری میتواند در مورد دیوارهای سنگین و نیمه سنگین با مصالح بنایی یا بتنی استفاده شود.
دیوار با عایق حرارتی داخلی از پلی استایرن
پلی استایرن در عایقکاری حرارتی از داخل ساختمان به کار گرفته میشود. عموماً بهمنظور محافظت از این ماده در مقابل آتش و تسهیل عملیات نازککاری از قطعاتی بهره میگیرند که در یکطرف دارای صفحهی گچی چسبیده به پلیاستایرن هستند و از سمت دیگر، قطعهای عایق روی یک شبکهی چوبی پیچ میشود یا توسط چسب خمیری مخصوصی روی دیوار یا مصالح بنّایی یا بتنی نصب میگردد.
دیوار با عایق حرارتی داخلی از پشم معدنی (پشم سنگ یا پشمشیشه)
معمولاً پشم معدنی بهصورت قطعات پیشساخته با ابعاد استاندارد به کار گرفته میشود. پشم سنگ و خصوصاً پشمشیشه ضریب نفوذپذیری (بخار آب) بسیار زیادی دارند و لذا در اغلب موارد با یک ورق کاغذ قیراندود یا کاغذ آلومینیوم در برابر خطر مَیَعان شدن محافظت میشوند.
عایقکاری حرارتی از سمت خارج
دیوار از بلوک بتنی سبک
در صورت بهرهگیری از بتن سبک به علت اینرسی حرارتی پایین آنها، نوسانات شدید دما در طی ۲۴ ساعت خطر بروز خرابی در نمابر اثر شوک حرارتی را زیاد میکند. نفوذ آب (باران، مَیَعان و…) در این مدل دیوار منجر به این میشود که پوسته، خاصیت عایق حرارت بودن خود را از دست بدهد.
بنابراین باید در جزئیات اجرایی آببندی این نوع دیوار دقت خاصی شود. در عمل توصیه بر این است که پوشش خارجی برای آببندی بهگونهای اجرا گردد که در صورت به وجود آمدن درز و ترک در دیوار مصالح، بتن سبک قابلیتهای خود را از دست ندهد.
دیوارهای دو لایه
دیوارهای دو لایه از مصالح بنایی با لایهی میانی هوا
این نوع دیوار در حالتی استفاده میشود که نیاز چندانی به عایق حرارتی دیوار احساس نگردد و بهجای عایق حرارتی حداکثر از ۱۰ سانتیمتر لایهی هوا استفاده شود. حتماً باید در این نوع دیوار جزئیات موردنیاز برای دفع آبهایی که به لایهی هوا میرسد، پیشبینی گردد.
دیوارهای پیشساخته صنعتی مانند ساندویچ پانل
در ساختمانهای پیشساختهی صنعتی، در اغلب موارد از قطعات بزرگ عایق نظیر پلیاورتان یا پلیاستایرن که بین دو لایه از آهن گالوانیزه یا آلومینیوم یا بتن (هم حالت الیافی و هم معمولی) یا پلاستیک تقویتشده با الیاف شیشهای (فایبرگلاس) واقع گردیده است، استفاده میشود؛ مانند بدنهی وسایل برودتی مثل یخچالها و…
در مورد قطعات درستشده از بتن یا پلاستیک تقویتشده با الیاف شیشه، پیشبینی یک سیستم کلاف بندی جهت مقاومسازی قطعات در مقابل نیروهای خارجی الزامی است. نفوذپذیری این دیوارها در برابر بخار آب تقریباً صفر است. توصیهها بر این هست که از این دیوارها برای ساختمانهای تجاری، اداری و… استفاده گردد.
دیوارهای عایق صوتی
غالباً اکثر مواد عایق، عایق صوت نیز میباشند، با این تفاوت که برای جلوگیری از انعکاس صدا در برخی از فضاهای ساختمان از سطوحی غیر صاف با شرایطی خاص بهره میگیرند؛ مانند سالنهای سینما، آمفیتئاتر و…
انواع دیوارها از نظر مصالح
شاتکریت دیوار یکی از ارکان اصلی در ساختمان سازی می باشد و بسیار حساس استغ همانگونه که اطلاع دارید، دیوارها در ساختمان دارای عملکردهای گوناگونی میباشند. لذا نسبت به نوع فضا، ابعاد، اندازه و عملکرد میتوان آنها را از مصالح گوناگونی درست کرد. معمولاً این مصالح بدین شرح میباشند: دیوارهای آجری، سنگی، بتنی و بتن مسلّح، انواع بلوک (بلوک سفالی، سیمانی، گچی و …)، چوبی، گلی و خشتی.
در ادامه به تشریح این دیوارها میپردازیم:
دیوارهای آجری
یکی از ارزانترین و در دست رسترین مصالح ساختمانی، آجر است و همچنان در اغلب موارد برای ساخت دیوار به کمک ملاتهایی نظیر گل، ماسه سیمان و … استفاده میگردد. این نوع دیوار باضخامتها و چینشهای متفاوت ساخته میشود.
دیوارهای سنگی
نخستین مصالحی که توسط بشر ساختهشده و مورداستفاده قرارگرفته، سنگ است. آثار باستانی تمدنهای قدیمی به دلیل استفاده از این مصالح پایدار و مقاوم تا به الآن پابرجا ماندهاند
سنگ، یک مصالح طبیعی است که در اکثر مناطق ایران به مقدار زیادی پیدا میشود. بعضی از انواع آن مقاومت بسیاری بالای دارد. لذا میتوان از این مصالح بهتنهایی و بدون بهرهگیری از ملات (به صورت خشکه چین) برای دیوارهای حصاری استفاده نمود.
سنگ طبیعی در رنگها و مشخصات مختلفی موجود است و لذا برای کاربردهای گوناگونی هم در ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. سنگ با استفاده از ارّه برقی، چکش، پتک، شیشه، قلم و ابزارهای دیگر به شکل و اندازههای دلخواه تبدیل میگردد. همچنین به دلیل ظریف و شکننده نبودن، حملونقلش از این لحاظ راحت است.
در انتخاب سنگها باید به این موارد توجه کرد:
سنگ بایستی بدون شیار، رگههای سست و ترک باشد و هیچگونه پوسیدگی و خُلل و فُرَجی در آن موجود نباشد.
جذب آب
سنگهای ساختمانی نبایستی بیشتر از ۵ درصد آب جذب نمایند، همچنین نباید در آب حل شوند.
پاکیزگی
سنگ ساختمانی نباید دارای آلودگیهایی نظیر گلولای باشد.
پایداری در مقابل عوامل جوی
سنگ ساختمانی باید قادر باشد تا ۲۰ مرتبه آزمایش یخبندان را تحمل نماید.
مقاومت فشاری
در تمامی عملیات بنایی مقاومت فشاری گسیختگی سنگ نباید از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع کمتر باشد. لازم به ذکر است قیمت شاتکریت و قطعات شاتکریت با توجه به کیفیت محصولات تعیین می شود.
انواع مختلف سنگها عبارت است از:
رودخانهای، قلوهای، لاشه، قلّه، بادکوبهای، مکعبی، لایه لایه، چندوجهی و قوارهای بادبر.
بار هریک از سنگهای مذکور نوع خاصی از دیوارهای سنگی ساخته میشود. ملات مصرفی در بنّایی با سنگ، عمدتاً ماسه و سیمان است. این ملات با حداقل ۲۲۰ کیلوگرم سیمان در مترمکعب ملات (یک حجم سیمان و پنج حجم ماسهی شکسته) تهیه میگردد. ملات بین دو سنگ نبایستی ضخیم باشد و حداکثر ضخامت قابلقبول برابر با ۴ سانتیمتر است.
دیوارهای بتنی
بتن، ترکیبی از شن، ماسه، سیمان و آب است که میزانهای معینی مخلوط میشوند. معمولاً از دیوارهای بتنی برای تحمّل نیروهای زیاد استفاده میگردد و در محلهای مرطوب مانند شهرهای ساحلی به کار میرود. این دیوارها با توجه به نوع ساخت به اَشکال گوناگونی قابل طراحی است و کاملاً یکپارچه و یکنواخت عمل مینمایند. نحوه کار دستگاه شاتکریت به گونه ای است که سرعت ساخت دیوار را در صنعت ساختمان سازی افزایش داده است.
دیوارهای ساخته شده از انواع بلوک
دیوارهای بلوک بتنی (سیمانی)
استفاده از بلوکهای نیمهصنعتی با شرایط عمومی کشور مطابقت دارد و درگذشته نیز رایج بوده است. ساختمان بلوک بتنی نسبت به دیگر ساختمانها دارای امتیازهایی است که از میان آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: ایجاد عایق نسبی حرارتی و صوتی، کوتاه بودن زمان عملیات ساختمانی، یکپارچگی و سبکی نسبی ساختمان و اقتصادی بودن از لحاظ کاربرد مصالح و نیروی کار.
اجزای اصلی تشکیلدهندهی بلوکهای بتنی معمولاً سیمان پرتلند، مصالح سنگی (مخلوط شن و ماسه شسته) و آب است. مواد تشکیلدهندهی بتن بر حسب میزان تعیینشده برای مقاومت موردنظر، بایستی با دقت اندازهگیری، مخلوط و نگهداری شود.
بلوک سفالی
بلوک سفالی توخالی با قالبزنی مخلوط خاک رُس، آب و حرارت دادن آن در کوره ایجاد میگردد. بلوکهای سفالی توخالی نسبتاً سبکوزن هستند و عمدتاً در نقش دیوارهای تقسیمکننده و غیر باربر و یا در سقفهای تیرچه و بلوک به کار گرفته میشود.
بلوک های گچی
به بلوکهای ساختهشده از ملات گچ بعد از حرارت دادن، (بلوکهای گچی) میگویند. برای تفکیک کردن برخی فضاها در ساختمان از بلوک گچی بهره میگیرند. حداقل ضخامت بلوکهای گچی برابر با ۵ سانتیمتر است و ابعاد گوناگونی هم ساخته میشوند.
سیپورکس
با ترکیب پودر آلومینیوم، سود سوزآور (سدیم هیدروکسید)، آب و ماسه، یک ملات را درست میکنند و آن را در قالب میریزند. سپس قطعه را در بخار آب تحتفشار میگذارند و در نتیجه قطعات مقاومی به دست میآیند که به آنها (سیپورکس) میگویند. این قطعات را میتوان در دیوارهای جداکننده مورد استفاده قرارداد. سیپورکس یک عایق حرارتی بسیار مناسب است و مقاومت فشاری بالایی نیز دارد.
دیوارهای ساندویچ پانل پیش ساخته با فوم تزریقی
جداکنندهی ساندویچ پانل عبارت است از: دولایه فلز یا فایبرگلاس که میان آنها فوم پلی اورتان تزریق میکنند و اصطلاحاً به آن (ساندویچ پانل) میگویند. با کنار هم گذاشتن تعدادی از آنها، یک دیوار سبک ایجاد میگردد. این دیوار برترین و سبکترین دیوار جداکننده به شمار میآید و از لحاظ حرارتی و صوتی هم عایق بسیار خوبی است. این پانلها را در ضخامتهای ۳ تا ۲۰ سانتیمتر و به عرضهای ۷۵، ۱۰۰ و ۱۲۰ سانتیمتری تولید مینمایند.
نمای ورقهای پوشش، به حالت کنگرهای یا صاف است و جنس ورقهای آن، گالوانیزهی ساده و رنگی یا فایبرگلاس است. ضخامت ورقهی گالوانیزه بین ۴۵/۰ تا ۹/۰ میلیمتر میباشد. فوم داخل آنکه عایق است باید در برابر حلّالها، روان کنندهها، اسیدها، قارچها، روغنهای معدنی و سازهها مقاوم باشد و پوسیده نشود.
دیوارهای چوبی
چوب
یکی از مهمترین مصالح ساختمانی، چوب است و مزایای زیادی هم دارد. چوب مادهای سبک است که برش، شکلدهی و اتصال آن با استفاده از ابزارهای سادهی دستی یا برقی ممکن میباشد و برای تولید سری یا موردی پانلها و قابهای دیوار، کف و بام، تیرچههای چوبی، پشتبندهای عمومی، تیرهای مایل بام و دیوارها، درها و پنجرهها از آن استفاده میشود.
به چوبهایی که برای استفادهی ساختمانی برش خوردهاند، الوار میگویند.
چوب دارای خصوصیات مناسبی مانند نسبت خوب وزن به قیمت، وزن به مقاومت و ضرایب انبساط حرارتی برخوردار است. با انتخاب، ساخت، اتصال دقیق و حفاظت کافی یا اشباع سازی چوب با مواد محافظ، این مصالح در مقایسه با عمر مفید بیشتر ساختمانها از پایداری مناسبی برخوردار است. چوب در دمای حدود ۳۵۰ درجه سانتیگراد میسوزد و به شکل زغال درمیآید.
سطح خارجی زغال شدهی چوب تا زمان مناسبی از چوب سالم درونی حفاظت میکند و لذا امکان گریختن در هنگام آتشسوزی مهیا میگردد. دوران فعلی که به قول بنّاها دوران پلاستیکها و مواد مصنوعی است، بعضی از مردم چوب را مصالحی قدیمی قلمداد میکنند و اعتقاد دارند که برای کفها و بام بایستی از مصالح جدیدتری مانند بتن مسلّح استفاده نمود. نکات اجرایی شاتکریت در صنعت ساختمان سازی و ساخت دیوار بسیار حساس است بنابراین لازم است در این زمینه اطلاعات کافی را کسب کنید.
آماده سازی چوب برای ساخت بنا
رطوبت چوب
تعداد زیادی از چوبهای ساختمانی امروزی از درخت کاج تهیه میشود. میزان رطوبت چوب باید در حد مناسبی باشد. به عبارتی دیگر زمانی که چوب در موقعیت خود درون ساختمان نصب میگردد، نه رطوبت را جذب مینماید و نه آن را از دست میدهد.
تبدیل چوب به الوار
شیوهی برش تنهی درختان بهصورت الوار به کاربرد نهایی چوب وابسته است. بیشتر تنههای بزرگ چوب، به شکل الوارهایی با ابعاد مختلف، طوری برش میخورند که کمترین مقدار دورریز را داشته باشند. تنههای کوچکتر اصولاً بهصورت الوار با مقطع مستطیلی باریک، بریده میشوند.
حفاظت از چوب
آسیب دیدن چوب تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند حملهی حشرات، پوسیدگی و … رخ میدهد و بهتدریج موجب از بین رفتن چوب میگردد. بهمنظور جلوگیری از آسیب دیدن چوب آن را مواد محافظ مانند: روغنهای قطران، مواد محافظ آبی و حلال آلی عمل میآورند.
حفاظت رویه ی چوب ها
بهمنظور پوشاندن سطحرویی چوبها، از سه ماده میتوان استفاده کرد: رنگ، جلا و لاکالکل.
رنگ و جلا، رویههای سنتی به شمار میآیند که هر دو وظیفهی تزیین و حفاظت را عهدهدار هستند. این رویهها بهصورت خارجی از چوب حفاظت میکنند. رنگها حالت مات دارند و سطح چوب را مخفی مینمایند، اما جلاها برای نمایان ساختن بافت و تارهای چوب است و شفافیت مناسبی را نیز دارا هستند.
در سالیان اخیر از انواع لاکالکلها هم استفاده میشود. لاکالکل بدون پوشاندن بافت و تارهای چوب، رنگ یکنواخت مشخصی را در چوب ایجاد میکند و با توجه به مواد حفاظتی که در آن وجود دارد، مانع رشد سطحی قارچها میگردد.
ساخت دیوارهای قاب دار چوبی
مزیت ساخت دیوارهای خوبی شامل عملیات سریع، تمیز و خشک است. تیرها را میتوان با ابزارهای سادهی دستی یا برقی بهسرعت برش داد و مونتاژ نمود و زمانی که در موقعیت خود قرار گرفت و نصب گردید، مهیای دریافت رویه است.
یک دیوار قابدار چوبی از پایداری و مقاومت کافی جهت تحمل کفها و بام ساختمانهای کوچکی مثل خانهها برخوردار است. بعدازاینکه دیوار با رویه پوشانده شد افزون برداشتن مقاومت کافی در مقابل صدمات ناشی از آتشسوزی، خصوصیات حرارتی مناسب و پایداری مجازی هم دارد.
محافظت دیوارهای چوبی
دیوارهای چوبی بایستی در مقابل هوا، آب، رطوبت، انتقال حرارت، آتشسوزی و صوت عایق شوند
دیوارهای خشتی گلی
به علت استفاده از خاک محل و تهیهی راحت خشت، ساخت بناهای خشتی از گذشتههای دور مورد توجه بوده است و همچنان هم در بسیاری از اقلیمهای گرم و خشک کویری و نواحی معتدل و کمباران ایران به کار میرود.
آثار معماری پرشماری که نمایانگر تمدن و هنر ایرانیان است، از هزاران سال قبل بهدستآمده که شامل بازارها، مساجد، کاروانسراها و … است. یکی از زیباترین بناهای تاریخی و خشتی، ارگ بم است که حدود ۲۰۰۰۰۰ مترمربع زیربنا دارد و تمام قسمتهای یک شهرک را با روابط متناسب معماری در آن رعایت نمودهاند.
دیوارهای خشتی را با خاک رُسی که بهصورت خمیر تبدیل کردهاند و از قالبهایی که به آن شکل داده و در آفتاب خشک نمودهاند، میسازند. این ساختمانها را به علت ضخامت زیاد دیوار و سنگینی آن، در یک یا دوطبقه بنا میکنند.
آخرین نظرات
خانم رحمتی در گالری بین المللی نمایشگاه صنعت و ساختمان
خانم رحمتی در دستگاه گچ پاش T4
حسین راد در دستگاه گچ پاش T4
Hossein Rad در گالری بین المللی نمایشگاه صنعت و ساختمان
حسین راد در دستگاه گچ پاش T4
- کاربران حاضر: ۱
- بازدیدهای امروز: ۹
- بازدید دیروز: ۶
- بازدیدهای این هفته: ۱۱۶
- بازدیدهای این ماه: ۳۴۲
- بازدید این صفحه: ۶۲۷