انواع سقف ها
سقف یکی از اصلی‌ترین اجزای یک ساختمان به‌حساب می‌آید که انواع بسیار متنوع و مختلفی دارد. انواع سقف‌ها ازنظر نوع ساخت و عملکرد سازه‌ای با توجه به شرایط می‌توانند به روش‌های مختلفی طراحی و اجرا شوند.
به طور کلی انواع سقف‌ها باید:
در برابر نیروهای وزن خود و بارهایی که بعد از ساخت روی آنها قرار محکم باشند.
در برابر آب و هوای فصل‌ها خصوصاً تابستان و زمستان مقاوم باشند.
همچنین در آتش سوزی‌ها (نسوز بودن سقف تا حدودی) مقاومت کافی داشته باشند.
در این مطلب به صورت کامل به بررسی انواع سقف‌ها به همراه تعاریف آنها + مزایا و معایب هر کدام صحبت می‌کنیم.
جالب است بدانید بیشتر از ۵۰ نوع سقف داریم که شاید بشه گفت اکثرشون شبیه هم هستند.
در این مقاله به بررسی انواع سقف ها به مزایا و معایب هر کدام صحبت می کنم.
سقف چوبی
استفاده از چوب به عنوان اصلی‌ترین مصالح ساخت ساختمان، از قدیم رایج بوده است که در قسمت‌های مختلف ساختمان از جمله سقف، دیوار و حتی کف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گرفته و می‌گیرد.
مزایای سقف چوبی
- اجرای آسان آن
- کاهش وزن ساختمان
- عایق صوتی مناسب
- سازگاری کامل با محیط زیست
- تحمل نیروی فشاری و کششی
- عملکرد مناسب و قابلیت جذب نیروی زلزله
- ارزان بودن مصالح نسبت به دیگر مصالح فلزی و بتنی
- محدود و کم بودن خسارت اقتصادی در هنگام بروز زلزله
معایب سقف چوبی
- نفوذ موریانه‌ها در چوب
- ضعف و کمک به آتش سوزی
- نمی توان در همه مناطق از این سقف استفاده کرد
- نمونهٔ موفقی از ساخت سازه‌ای با سقف چوبی وجود ندارد
دهانهٔ قابل اجرا: 2 تا 4 متر
سقف طاق ضربی
قدیمی‌ترین و رایج‌ترین سقفی که بسیار در ایران استفاده می‌کردند، سقف طاق ضربی می‌باشد که به دلیل عملکرد ضعیف این سقف در هنگام بروز زلزله منسوخ شده است. از اوایل دههٔ ۹۰ این نوع سقف دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
مزایای طاق ضربی
- آسان بودن استفاده از آن
- پایین بودن هزینهٔ اجرا
- عدم نیاز به شمع بندی و…
- به دانش فنی احتیاج ندارد
- امکان ایجاد تغییرات در سقف بعد از اجرای آن
- دسترسی راحت و سریع به مصالح (آجر و ملات آن)
معایب طاق ضربی
- خورندگی آهن در تماس با سیلیکات گچ
- عدم پیوستگی و یکپارچه نبودن کل سقف
- وزن بسیار زیاد و در نتیجه سنگین شدن کل سازه
- نداشتن صلبیت دیافراگم سقف و تخریب به صورت ریزش آوار (برای ساکنان خطرناک می‌باشد)
دهانهٔ قابل اجرا: 2 تا 4 متر
سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک یکی از انواع سقف‌های ساختمانی است که از مصالح
- تیرچه
- بلوک (یونولیت)
- آرماتور حرارتی
- کلاف میانی (تای بیم)
- بتن پوششی درجا تشکیل می‌شود که تیرچه و بلوک (یونولیت) در کارخانه یا کارگاه ساخته می‌شوند و در محل اجرا، بعد از قرارگیری درست بتن ریزی می‌شوند.
مزایای تیرچه بلوک
- عدم نیاز به نیروی کار متخصص و یا تجهیزات خاص
- عایق صوتی، حرارتی و رطوبتی خوبی هستند
- مقاومت بالایی در برابر نیروهای افقی (زلزله و باد) دارند
- به دلیل پیش ساخته بودن تیرچه‌ها و بلوک سرعت اجرای بالایی دارند
- به دلیل کم بودن وزن تیرچه و بلوک‌ها نیازی به جرثقیل برای حمل و نصب آنها ندارد
- به دلیل پیش ساخته بودن تیرچه‌ها برای اجرای این نوع سقف به نیروی انسانی کمتری احتیاج است
- استفاده از بلوک‌های توخالی (یونولیت) باعث کاهش مصرف بتن می‌شود که در نتیجه هزینه کمتری دارند
- مقاومت تیرچه‌ها در برابر آتش سوزی بالاست همچنین اگر به جای بلوک از یونولیت نسوز استفاده کنیم موقع آتش سوزی نیز استحکام خوبی دارند
معایب تیرچه بلوک
- باریک شدن مقطع تیرچه‌ها، زمانی که از بلوک‌های یونولیتی استفاده کنیم و همچنین کاهش مقاومت سقف
- معمولاً بتن پوششی تیرچه‌ها ضخامت کمی دارند که باعث خوردگی میلگرد و همچنین کاهش مقاومت می‌شود
- به دلیل اینکه تیرچه‌ها در کارگاه‌های متفرقه ساخته می‌شود، عموماً نظارت کمتری بر نحوهٔ تولید و کیفیت آنها انجام می‌شود
- حمل و نقل تیرچه‌ها هزینه بر خواهند بود و حتی در هنگام حمل نقل اگر با احتیاط آنها را جابجا نکنیم ممکن است بتن پاشنه ترک بردارد یا حتی شکسته شود و در آینده باعث خوردگی میلگرد شود
- در هنگام زلزله بلوک‌هایی که در سقف استفاده کرده‌ایم خورد می‌شوند و ممکن است خودش یک خطر سقوط و برخورد با ساکنین باشد. البته اگر به جای بلوک از یونولیت استفاده کنیم این ایراد دیگر وجود نخواهد داشت
- در سقف تیرچه بلوک چون بتن تیرچه‌ها قبل از بتن ریزی سقف ریخته می‌شود بنابراین یک بتن ریزی درجا برای سقف نداریم و این باعث می‌شود که بین بتن پاشنه و بتن سقف یک سطح جداکننده به وجود آید که باعث کاهش مقاومت و پایداری سقف شود
- در هنگام بتن ریزی آب بتن سریعاً توسط بلوک‌ها جذب می‌شود و قبل از اینکه فرصت ویبره زدن را پیدا کنند، بتن سفت شده در حالی که ویبرهٔ آن انجام نشده در نتیجه معمولاً بتن کرمو می‌شود. این مورد که قابل دیدن هم نیست در هنگام زلزله اثر خود را نشان می‌دهد
دهانهٔ قابل اجرا: حدودا 5 تا 8 متر
سقف تیرچه کرومیت
تیرچه کرومیت نوعی سقف پیش ساخته می‌باشد، مانند سقف تیرچه بلوک که شباهت زیادی به سقف تیرچه و بلوک دارد. برای ساخت سقف تیرچه کرومیت از تیرچه فولادی با جان باز در ترکیب با بتن، استفاده می‌شود.
با توجه به اینکه سقف تیرچه بلوک معایبی نظیر حتماً نیاز به شمع بندی در زیر سقف می‌باشد و همین شمع بندی فضای زیادی را اشغال می‌کند که دست و پا گیر و هزینه بر نیز خواهد بود.
مزایای تیرچه کرومیت
- پایین بودن تنش در بتن
- آسانی اجرای داکت (بازشو)
- هزینهٔ کمتر و همچنین وزن کمتر سقف و سازه
- یکپارچگی سقف با اجرای بتن درجای تیرچه‌ها و سقف
- افزایش سرعت اجرا و امکان بتن ریزی درجای چند سقف همزمان
- عدم نیاز به شمع بندی به دلیل مقاومت خود تیرچه در برابر تحمل وزن و متعلقات خود
معایب تیرچه کرومیت
- نیاز به استاد کار مجرب دارد
- وجود اختلاف نظر در اجرا (سایز آرماتور و کلاف میانی)
دهانهٔ قابل اجرا: حدوداً ۶ متر
سقف کامپوزیت
سقف کامپوزیت (مرکب) سقفی است که از ترکیب فولاد و بتن ساخته می‌شود که بتن در این نوع سقف به عنوان عضو فشاری در بالای تیر فلزی و از پروفیل‌های آهن به عنوان عضو کششی استفاده می‌شود.
در سقف کامپوزیت برای اینکه یکپارچگی سقف رعایت شود از برش گیر (ناودانی، نبشی یا گل میخ) استفاده می‌شود.
مزایای کامپوزیت
- کاهش وزن سازه
- کاهش مصرف بتن
- سرعت اجرای بالا
- عدم نیاز به شمع بندی
- عدم نیاز به دپوی مصالح
- امکان اجرای همزمان چند سقف
معایب کامپوزیت
- به دلیل هزینهٔ سقف کاذب، هزینهٔ تمام شده بالاتری دارند.
- زمان نهایی اجرای پروژه با سقف کامپوزیت به دلیل اجرای سقف کاذب یک مقدار زیاد می شود!
- سقف کامپوزیت به دلیل داشتن لرزش، سقف مناسبی برای پروژه‌های مسکونی نمی‌باشد البته اگر در هنگام بتن ریزی زیر کلیهٔ تیر آهن‌های فرعی و اصلی شمع بندی کامل انجام شود این مورد حل می‌شود؛ که در این صورت با اجرای شمع بندی دیگر امکان اجرای چندین سقف همزمان وجود نخواهد داشت.
دهانهٔ قابل اجرا: حدوداً 7 متر
سقف عرشه فولادی
یکی دیگر از انواع سقف‌ها، عرشه فولادی می‌باشد که از ورق گالوانیزه ذوزنقه‌ای شکل، فلاشینگ، گل میخ، بتن و میلگرد تشکیل می‌شود.
با استفاده از سقف عرشه فولادی می‌توانیم به صورت همزمان در تمام طبقات سقف را اجرا و بتن ریزی کنیم. سقف عرشه فولادی را می‌توانیم به عنوان جایگزین سقف تیرچه بلوک در نظر بگیریم.
مزایای عرشه فولادی
- وزن سبک
- سرعت اجرای بالا
- عدم نیاز به شمع بندی
- عدم نیاز به دپوی مصالح
- از نظر اقتصادی به صرفه است
- امکان اجرای همزمان چند سقف
- بعد از قرار دادن ورق‌های گالوانیزه، سطح یکپارچه‌ای ایجاد می‌شود که کارگران به راحتی می‌توانند روی آن حرکت کنند و جابجا شوند.
معایب عرشه فولادی
- لرزش شدید سقف
- اجرای آن کار آسانی نیست و به افراد مجرب نیاز دارد
حداکثر دهانهٔ قابل اجرا: 12 متر
سقف وافل
سقف وافل نوعی دیگر از انواع سقف می‌باشد که امروزه شاهد این هستیم که بیشتر پروژه‌ها به سمت اجرای سقف وافل پیش می‌روند.
سقف وافل رفتار دال دو طرفه را دارد.
مزایای وافل
- بتن ریزی یکپارچه سقف
- عدم نیاز به روان کننده‌های بتن
- سرعت اجرای بالا به دلیل عدم نیاز به میلگردهای تقویتی و اتصال آنها به تیرها
- هزینهٔ اجرای پایین‌تر نسبت به سقف‌های دیگر از جمله سقف عرشه فولادی و …
معایب وافل
- نیاز به نیروی مجرب برای اجرا
- برای اجرا در تعداد طبقات زیاد مناسب نیست
- در مناطقی که باد شدیدی می‌وزد مناسب نیستند
- نیاز به قالب‌های خاصی دارد که هزینه اجرایی را بالا می‌برد.
- به ارتفاع کف به کف بیشتری نیاز دارد که در نتیجه باعث می‌شود تعداد طبقات کل سازه کاهش پیدا کند.
حداکثر دهانهٔ قابل اجرا: 15 متر
سقف یوبوت
سقف یوبوت از بتن، میلگرد و قالب‌های پلی پرو پیلن ساخته می‌شود. این سقف هم عملکرد دو طرفه‌ای دارد. این نوع سقف توسط مهندسان ایتالیایی با هدف رسیدن به مقاومت مناسب در برابر زلزله و همچنین اجرای سقف در دهانه های بلند به وجود آمد. این نوع سقف در واقع شباهت بسیار زیادی با سقف کوبیاکس دارد و تنها تفاوت آن را می‌توان شکل نوع قالب‌های ماندگار دانست.
مزایای سقف یوبوت
- سرعت اجرای بالایی دارد.
- وزن سبکی دارد و باعث کاهش نیروهای افقی زلزله می‌شود.
- مقاطع کوچکتری برای ستون‌ها و فونداسیون مورد نیاز است که باعث کاهش هزینه می‌شود.
معایب سقف یوبوت
- هزینه خرید قالب‌های یوبوت گران در می‌آید و در پروژه‌های کوچ زیاد به صرفه نیست.
- بعد از بتن ریزی اگر ویبره کافی انجام نشود قسمت‌های زیرین سقف پوک می‌شود و اصطلاحاً کرمو می‌شود.
- قالب‌های یوبوت به تنهایی مقاومت زیادی ندارند و اگر با احتیاط آنها را جابجا نکنیم، شکسته می‌شوند.
حداکثر دهانهٔ قابل اجرا: 12 متر
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.