فوم بتن ملاتی است که از آب، سیمان، فوم کف زا (ماده‌ای شیمیایی و یا بر پایه پروتئین حیوانی از شاخ یا سم حیوانات) و ماسه‌بادی یا ماسه نرم تشکیل می‌شود.
چگالی فوم بتن بسیار پایین‌تر از بتن معمولی است و همچنین عایق صوتی و حرارتی مناسبی است که سریع و آسان اجرا می‌شود و ازنظر قیمت تمام‌شده هم کمی ارزان‌تر از روش سنتی (بتن با پوکه) می‌باشد.
نام دیگر فوم بتن، بتن سبک است.
فوم بتن چیست
همان‌طور که در بالاتر هم گفتیم نام دیگر آن، بتن سبک هست که از ترکیب آب، سیمان، فوم کف‌ساز و ماسه‌بادی یا ماسه نرم تشکیل می‌شود. این نوع بتن به دلیل متخلخل بودن و وجود هوا در آن، عایق صوتی و حرارتی خوبی می‌باشد. این نوع بتن بعد از خشک شدن کامل بسته به وزن و طرح اختلاط مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن دارای وزنی حدود ۴۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم در هر مترمکعب است.
خیلی از افراد فکر می‌کنند که فوم بتن جزو مصالح جدیدی در صنعت ساختمان است اما جالب است بدانید که از سال ۱۹۸۰ میلادی با همکاری دانشگاه‌های آلمان و اروپا از فوم بتن شروع به استفاده و معرفی در سراسر جهان شد.
در سال ۱۳۸۰ شمسی با ساخت کارخانه بلوک CLC وارد بازار صنعت ساختمان ایران شد و بعد از چند سال از فوم بتن در کف سازی و شیب بندی بام پروژه‌ها استفاده کردند.
کاربردهای اصلی فوم بتن
بتن سبک به‌عنوان مصالحی که چگالی آن به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای از بتن معمولی پایین‌تر است، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش وزن ساختمان‌ها، به‌خصوص در قسمت غیره سازه‌ای داشته باشد.
عمده‌ترین واصلی‌ترین کاربردهای بتن سبک که امروزه در ایران، شاهد آن هستیم شامل بلوک‌های دیواری و همچنین بتن کف‌سازی و شیب بندی است. فوم بتن کاربردهای مختلفی را شامل می‌شود که به علت اسلامپ بالای محصول در کاربردهای غیر دسترس هم مورداستفاده است.
۱. کف‌سازی و پر کردن فضاهای خالی
۲. شیب بندی پشت‌بام و غیره
۳. پر کردن قوس تونل‌ها
۴. پر کردن محفظه و چاه‌های آب و فاضلاب
۵. عایق‌کاری تأسیسات سطحی
۶. پر کردن معابر و نقاط ریزشی مترو و قطارهای زیرزمینی
۷. تثبیت‌کننده خاک
۸. پرکننده معادن متروکه
۹. قطعات شناور در دریاها و آب‌ها
مزایا فوم بتن
۱. عدم حمل مواد اولیه به طبقات
۲. عایق دار کردن تأسیسات موجود در کف ساختمان
۳. مقاومت عالی در برابر یخ‌بندان و همچنین نفوذ آب
۴. امکان پمپ کردن آن تا ارتفاع ۵۰ متر از سطح زمین
۵. مقاومت فوق‌العاده بالا در برابر آتش‌سوزی عدم انتقال حرارت آتش
۶. کمی ارزان‌تر از روش سنتی (بتن همراه با پوکه معدنی) می‌باشد.
۷. امکان ایجاد برش در سطح فوم بتن برای اجرا یا تعمیر کردن تأسیسات
۸. عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی به دلیل وجود هوا و فضای متخلخل
۹. وزن سبکی حدود ۴۰۰ تا ۱۷۰۰ کیلوگرم در مترمکعب دارند و همین باعث کاهش وزن کل سازه می‌شود.
۱۰. سرعت اجرای حدود ۷ برابر بیشتر از روش سنتی یعنی اگر با روش سنتی ۸۰ مترمربع، کف سازی را اجرا کنیم با فوم بتن می‌توانیم حدود ۵۶۰ مترمربع در همان زمان اجرا کنیم.
معایب فوم بتن
احتمال به وجود آمدن پدیده انقباض یا افت بتن (بعد از مدتی همان‌طور که بتن حرارت خودش را از دست می‌دهد، مقداری از آب را هم از دست می‌دهد و این مسئله باعث کاهش حجم بتن می‌شود)
مدت‌زمان خشک شدن فوم بتن
با اضافه کردن مواد افزودنی بتن (زود گیر کننده) می‌توانیم در مدت ۱۲ ساعت بتن را خشک‌کنیم اما باید دقت داشته باشیم که در مدت‌زمان خشک شدن بتن عجله نداشته باشیم چراکه ممکن است به خاطر زود خشک‌کردن بتن از مقاومت بتن کاسته شود و حتی جمع شدگی در آن به وجود آید.
نحوه‌ی اجرای فوم بتن
برای ساخت فوم بتن ابتدا ماسه‌بادی یا ماسه نرم به همراه سیمان و در آخر هم با آب در دستگاه همزن مخلوط می‌کنیم، سپس فوم کف زا را در محفظه‌ی فوم ساز دستگاه با آب رقیق می‌کنیم و با استفاده از پمپ هوا از لوله‌ی مخصوص خروجی‌های ریز همراه با فشار زیاد برای تولید کف عبور داده می‌شود.
در مرحله‌ی بعد کف به وجود آمده در همزن با دوغاب سیمان و آب مخلوط شده و حباب‌های ریز در کل ملات پخش می‌شوند. بعد از اختلاط کامل بتن با استفاده از پمپ، به طبقات پمپاژ می‌کنیم و به ضخامت حدوداً ۱۰ سانتی‌متر روی سطح پخش و تسطیح می‌کنیم. بعد از اتمام اجرای کامل آن، برای جلوگیری از ترک‌های سطحی، حداقل باید تا ۳ روز سطح بتن مرطوب شود.
میزان آب به سیمان
معمولاً میزان آب لازم برای بتن به رطوبت ماسه بستگی دارد ولی به‌طورکلی و میانگین به ازای ۱۰۰ کیلو سیمان در مخلوط حدود ۴۰ الی ۴۵ کیلو آب لازم می‌باشد منتهی در بتن‌های کفی، مقدار آبی که جهت ساخت فوم استفاده می‌شود نسبت آب به سیمان را در کل مخلوط تا ۶/۰ افزایش می‌دهد.
وزن چگالی‌های بین ۳۰۰ الی ۶۰۰ کیلوگرم بر مترمکعب که از سیمان و کف ساخته می‌شوند به‌عنوان عایق حرارتی صوتی بخصوص در کف‌سازی طبقات و بام استفاده می‌شود.