مزایا و کاربرد + انواع اسپیسر

اسپیسر در فرهنگ لغت به معنی فاصله گذار می باشد که می تواند از جنس فلز، بتن، چوب یا حتی پلاستیک باشد.

اسپیسر بتن (فاصله دهنده) قطعه ای است که در بتن دفن می شود که به دلیل ایجاد فاصله بین بتن و میلگرد در سازه های بتن مسلح به کار می رود.

در واقع هدف از نصب اسپیسر، ایجاد کاور مناسب برای بتن و جلوگیری از خوردگی میلگردها است.

نکته

جالب است بدانید ازجمله مهم‌ترین عواملی که باعث تخریب سازه‌های بتنی می‌شود خوردگی و زنگ‌زدگی آرماتورها می‌باشد.

حالا یک سؤال چرا این آرماتورها باعث خوردگی یا زنگ‌زدگی می‌شوند؟ جوابش واضح است یکی از مهم‌ترین علت‌ها کمبود و کاهش کاور (پوشش بتنی) می‌باشد.

به‌طورکلی با کاهش هر ۲ میلی‌متر از پوشش بتنی ۵ سال از عمر مفید سازه کاهش می‌یابد.

در بسیاری از پروژه‌های بتنی که از اسپیسر برای حفظ پوشش بتنی استفاده نمی‌کنند، باعث می‌شود که بعضی از قسمت‌ها دارای پوشش بتنی خیلی بیشتر و بعضی از قسمت‌های دیگر پوشش بتنی ناچیزی داشته باشد و درواقع این باعث ایجاد ناهمگونی می‌شود.

اسپیسر بتن از نظر جنس

اسپیسر پلاستیکی

این نوع نسبت به اسپیسر بتنی و فلزی ارزان‌تر می‌باشد و به همین علت خیلی از آن استفاده می‌کنند؛ اما باید دقت کنیم که معایبی ازجمله؛ عدم چسبندگی خوب اسپیسر پلاستیکی به بتن و همچنین ضریب حرارتی پلاستیک و بتن باهم متفاوت بوده که همین موضوع می‌تواند باعث ایجاد یکسری مشکلات شود.

همچنین چون از جنس پلاستیک ساخته می‌شوند سختی زیادی در مقایسه با اسپیسرهای بتنی و فلزی ندارد.

یکی از معایب اسپیسرهای پلاستیکی این است که چسبندگی خوبی با بتن ندارند، بنابراین رطوبت و یون‌های مخرب از مرز بین آن‌ها به داخل بتن نفوذ می‌کند.

اسپیسر بتنی

اسپیسرهای بتنی و فلزی نسبت به اسپیسر پلاستیکی گران‌تر می‌باشند اما درعین‌حال سختی بالاتری نیز دارند.

اسپیسر بتنی مقاومت فشاری بالایی دارد که بسیاری از ضعف‌های اسپیسر پلاستیکی را برطرف نموده و باعث کاهش عوامل آسیب‌رسان به بتنی که در آن از اسپیسر غیر بتنی استفاده‌شده است، می‌شود.

در زمان ساخت این اسپیسرها حتماً باید توجه شود که نوع بتنی که با آن اسپیسر بتنی ساخته می‌شود با بتن مورداستفاده یکی باشد تا ضریب حرارتی یکسانی داشته باشند.

اسپیسر فلزی

در طراحی این نوع اسپیسر باید دقت شود که به‌گونه‌ای باشد که بتوانیم میلگردها را به‌راحتی بر روی آن‌ها قرار دهیم.

این نوع اسپیسرها معمولاً به شکل میلگرد خم‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اسپیسر بتن از نظر محل استفاده

اسپیسر کفی

اسپیسر بتن مینی فیکس

این قطعات که ارزان و پرمصرف بوده برای شبکه میلگردهای سبک مثل میلگردهای حرارتی (سایز ۱۴ – ۶ میلی‌متر) در کف‌ها، سقف‌ها (انواع سقف‌های عرشه فولادی، قطعات پیش‌ساخته بتنی و …) مورداستفاده قرار می‌گیرد.

اسپیسر بتن مینی فیکس قادر است بار نقطه‌ای تا حداکثر ۳۵ کیلوگرم را تحمل کند

اسپیسر بتن ماکس فیکس

این نوع اسپیسر در سازه‌های متوسط تا نیمه سنگین استفاده می‌شود حالا این عضوهای سازه‌ای ازجمله؛ تیرها، شاه‌تیرها، فونداسیون و کف‌هایی با وزن متوسط مدنظر هستند.

این نوع اسپیسر بتن برای میلگردهای سایز ۲۲ – ۸ میلی‌متر توصیه می‌شوند. اسپیسر ماکس فیکس می‌تواند تا وزن ۱۸۰ کیلوگرم بار نقطه‌ای را تحمل کند.

اسپیسر بتن هارد فیکس

این اسپیسر دارای دوشاخک قفل کن است که میلگرد در آن قفل می‌شود. اسپیسر بتن هارد فیکس بهترین قطعه‌ای است که می‌توان برای ایجاد پوشش بتنی در کلیه‌ی کف‌های سنگین و پرتراکم مانند فونداسیون، تیرها و کف‌های حجیم استفاده کرد.

اسپیسر بتن هارد فیکس می‌تواند بار نقطه‌ای تا وزن ۳۵۰ کیلوگرم را تحمل کند. این نوع اسپیسر معمولاً در قسمت‌هایی که تراکم میلگرد زیاد است بسیار مناسب است که برای میلگردهای سایز ۳۲ – ۱۸ میلی‌متر توصیه می‌گردد.

اسپیسر بتن ساید فیکس

این نوع اسپیسر بتن برای سازه‌هایی با وزن متوسط و نیمه سنگین استفاده می‌شود که برای میلگردهایی با سایز ۲۵ – ۱۲ میلی‌متر مناسب هستند.

این نوع اسپیسر قادر به تحمل بار نقطه‌ای به وزن حداکثر ۲۰۰ کیلوگرم است.

اسپیسر بتن دابل فیکس

اسپیسر بتن دابل فیکس بیشتر برای ایجاد پوشش بتنی در دال بتنی دو شبکه استفاده می‌شود که از دو قسمت به هد (نر) و پایه (مادگی) تشکیل‌شده است و برای استفاده باید روی‌هم مونتاژ شوند.

اسپیسر بتن یو فیکس

اسپیسر بتن یو فیکس که دارای نشیمن و تکیه‌گاه به شکل حرف U است قابلیت قرارگیری انواع سایز میلگرد را دارد.

اسپیسرهای دیواری

اسپیسر بتن ویل فیکس

اسپیسر چرخی ویل فیکس ظاهری شبیه به یک چرخ ماشین! دارد که در اطراف خود دارای یکسری شاخک‌ها و برجستگی‌هایی می‌باشد که باعث جلوگیری از لغزش آن در بتن‌ریزی و یا ویبره می‌شود.

همچنین در وسط آن‌یک قفل کن برای میلگرد وجود دارد

از این نوع اسپیسر در سطوح عمودی مانند دیوارها، ستون‌ها، مقاطع مدور و… استفاده می‌شود.

اسپیسر بتن ویل فیکس

از این اسپیسرها برای سازه‌های دریایی، پایه پل‌ها، قالب‌های لغزنده، قالب‌های بالارونده و به‌طورکلی برای کارهای عمودی که سنگین باشند، استفاده می‌کنند.

این اسپیسر مانند اسپیسر قبلی (ویل فیکس) ظاهری مانند یک چرخ اتومبیل دارد و در مرکز خود هم دارای یک قفل کن هست اما برخلاف نوع قبلی (ویل فیکس) هیچ شاخکی در اطراف آن وجود ندارد.